Halid Ziya, Servet-i Funun ve Cumhuriyet Donemi Turk roman?n?n gercek anlamda Bat?l? bir kimlik kazanmas?nda onemli katk?s? olmus bir yazard?r. Halid Ziya roman?nda esas mesele arzu etmektir ve bunun tekrar eden bir motif, bir izlek oldugunu da goruruz. Butun karakterlerini ortaklast?ran seydir bir bak?ma. Bu, Halid Ziya roman?nda modern bireylik halinin bir temel gostereni olarak kurgulan?r. “Beser hayat?” kavram?n? kullan?r Halid Ziya. En bas?ndan beri anlatmaya cal?st?g? budur. Roman insana, insan?n ic dunyas?na ait bir turdur. Halid Ziya, okuyucusunu karakterlerinin ic dunyalar?n?n derinliklerine davet eder. Bu karakterler kendisinin de icinde bicimlendigi toplumun parcas?d?r. Sanc?lar?, hesaplasmalar?, icinde bicimlendikleri topluma ve kulture aittir. Onun edebiyat?n? kendinden once ve hatta uzun sure sonraki edebiyatlardan da ay?ran nokta ders vermeyen, ogretmeyen, otoritesini geriye cekmis anlat?c?lard?r asl?nda ve model olma yukunu tas?mayan, kaybeden karakterleriyle ozerk bir edebiyat olmas?d?r. Halid Ziya’n?n koksuzlukle, taklitcilikle elestirilmesinde de bu ozerk edebiyat anlay?s?n?n etkisi vard?r ne yaz?k ki. Ama bu edebiyat tam da icinde bicimlendigi toplumun yasad?g? k?r?lmalar?n, sanc?lar?n izlerini tas?r. Halid Ziya’n?n kendisi de yasad?g? cografyadaki modernlik deneyiminin oznesi olan bir Osmanl? entelektuelidir nihayetinde ve butun bu k?r?lmalar?n, krizlerin icinde bicimlenen bir yazard?r. Halid Ziya hicbir zaman bize mutlu sonlar anlatm?yor. Hayatta basar?l? olmus, arzular?n? sonuna kadar gerceklestirip hayat?n? mutlu bir sekilde surdurmus karakterler hicbir zaman birincil karakterler olmuyor. Boyle karakterler yok mu? Var. Ama ikincil, ucuncul karakter olarak uzaktan goruruz onlar?. Halid Ziya bizi hep digerine, diger hayat tasavvuruna dogru ceker. Kad?nlar icin de erkekler icin de boyledir bu.